หากพูดในเชิงเปรียบเทียบรถประจำทางในไทยและญี่ปุ่น ก็คงเขียนเล่าได้เป็นเรื่องเป็นราว หลายสิบหน้า แต่ถ้ามองในมุมที่เราได้เรียนรู้จากการนำรถบัสโดยสารประจำทางที่ถูกใช้งานครบตามวาระแล้ว นำมาปรับเปลี่ยนให้เป็นรถคันใหม่ หรือในกรณีรถรุ่นเก่า ที่มีรถรุ่นใหม่มาแทนที่ รถบัสโดยสารประจำทางเก่าในญี่ปุ่นก็ถูกนำมาชุบชีวิต ปรับปรุง ต่อยอด และนำรถบัสโดยสารประจำทางที่ยังใช้งานได้ตามปกติมาใช้ให้เกิดประโยชน์จนถึงวาระสุดท้ายจริงๆ ของมัน
.
เราเองเห็นบ่อยๆ เลยคือการนำรถบัสโดยสารประจำทางปลดระวางแล้วมาใช้เป็นรถนำเที่ยวในชุมชน ท้องถิ่น หรือย่านเมืองเก่า ยกตัวอย่าง Tokai Bus ที่ให้บริการบนคาบสมุทรอิซุทางตะวันออกของจังหวัดชิซึโอกะ ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี ค.ศ. 1917 และยังคงดำเนินการมาจวบจนทุกวันนี้ คาบสมุทรอิซุเต็มไปด้วยธรรมชาติอันอุดมสมบูรณ์ รวมทั้งน้ำพุร้อน ทะเล ภูเขา แม่น้ำ สวนดอกไม้ และน้ำตก มีบริการรถบัสโดยสารนำเที่ยวที่มีความหลากหลายรูปแบบ พร้อมกับการให้ข้อมูลจากมุมมองที่ไม่เหมือนใครตลอดการเดินทาง
.
ประกอบกับในช่วงปีที่ผ่านมาผู้ประกอบการรถบัสโดยสารในประเทศญี่ปุ่น ประสบปัญหาเกี่ยวกับจำนวนของผู้ใช้บริการที่ลดลง ทั้งจากสถานการณ์ของ Corona Virus ในญี่ปุ่น ส่งผลให้คนหันมาทำงานที่บ้านกัน รวมทั้งการใช้รถยนต์ส่วนตัวในจำนวนที่มากขึ้น จึงส่งผลกระทบต่อธุรกิจรถโดยสารอย่างเห็นได้ชัด การหารายได้จากช่องทางอื่น จึงเป็นสิ่งที่ผู้ให้บริการธุรกิจรถโดยสารหันมาให้ความสำคัญกัน
.
คอลัมน์ “เจแปนควอลิตี้” にほんせい จะพาคุณผู้อ่านทุกท่านไปอ่านเรื่องราวน่าสนใจในญี่ปุ่น ความมาตรฐานตามแบบฉบับญี่ปุ่น แบบที่เราชอบพูดติดปากกันบ่อยๆ ว่า “ญี่ปุ่นนี่มันโคตรญี่ปุ่นเลยเนอะ”
Sauna Bus ห้องซาวน่าในรถบัสประจำทาง ที่ปลดระวางแล้วของเมืองฮิเมจิ จังหวัดเฮียวโกะ
รถบัสซาวน่าเริ่มต้นออกเดินทาง และเปิดให้บริการเต็มรูปแบบกันแล้ว ตั้งแต่ช่วงต้นเดือนมีนาคม 2022 ที่ผ่านมา เป็นการ “รีแบรนด์รถประจำทางเก่า” ร่วมกับทาง “Sauna Ikitai” แหล่งค้นหาซาวน่าที่ใหญ่ที่สุดในญี่ปุ่น ที่มาดูแลในทุกขั้นตอนของการออกแบบเลยก็ว่าได้
โดยรถบัสเก่านี้เป็นของทางบริษัท Shinki Bus Co., Ltd. ซึ่งดำเนินธุรกิจรถโดยสารประจำทาง และรถขนส่งต่างๆ ในจังหวัดเฮียวโกะ นำรถประจำทางเก่าที่ปลดระวางแล้ว มาเปลี่ยนเป็นห้องซาวน่าเคลื่อนที่ชื่อว่า “Sabus” ที่มาจากคำว่า Sauna กับคำว่า Bus นั่นเองค่ะ
รถบัสเก่าคันนี้เริ่มต้นปรับปรุงรถตั้งแต่ฤดูร้อนปี 2020 ภายในมีพื้นที่พักผ่อนและพื้นที่ส่วนกลางภายในรถบัส และห้องซาวน่าที่ใช้เตาฟืน รวมทั้งม้านั่งไม้ มีพื้นที่สำหรับเก็บของ รวมทั้งอุปกรณ์ของรถบัสโดยสารประจำทางเดิมๆ อาทิ ที่จับ หรือปุ่มกดต่างๆ ทางผู้ออกแบบก็ทำให้มันถูกใช้งานได้ โดยรวมการตกแต่งภายในเสมือนห้องอบซาวน่าจริงๆ อีกทั้งยังกว้างขวาง ชวนให้เพลิดเพลินตลอดการใช้บริการ
.
เป็นอีกไอเดียสำหรับการปรับเปลี่ยนรถบัสโดยสารประจำทางที่ปลดระวางแล้ว นำมาใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ และเกิดประโยชน์ อีกทั้งยังเป็นการกระตุ้นบรรยากาศการท่องเที่ยวโดยรวมของผู้คนในประเทศเองด้วย
เว็บไซต์ทางการของ Sabus ห้องซาวน่าเคลื่อนที่
https://sabus.jp
Book Bus รถบัสประจำทางที่ทำให้ผู้คน สามารถอ่าน เรียนรู้ และเพลิดเพลิน กับหนังสือได้อย่างอิสระ
ฉันต้องการส่งหนังสือไปยังพื้นที่ที่ไม่มีร้านหนังสือ! ของ Value Books Co., Ltd. เริ่มต้นด้วยความคิดนี้ และแนวคิดที่อยากให้ทุกคนรู้สึกมีความสุขที่ได้สัมผัสถึงเสน่ห์ของการถือหนังสือ รวมไปถึงความสนุกของการได้อ่านหนังสืออยู่บนรถบัสโดยสารประจำทางคันนี้ซึ่งเคยถูกดัดแปลงเป็นรถบัสห้องสมุดที่จ.นีกาตะมาก่อนหน้านี้แล้ว
.
เพราะสถานการณ์ของร้านหนังสือที่ทยอยปิดตัวลงในประเทศญี่ปุ่นทาง Value Books ร้านซื้อและขายหนังสือเก่าในช่องทางออนไลน์ เป็นบริษัทที่รับซื้อและรวบรวมหนังสือที่มาจากหลายๆ ช่องทางเพื่อนำมาจำหน่ายให้แก่ผู้ที่รักการอ่าน ต่างเห็นตรงกันว่า การจำหน่ายเพียงแต่ในช่องทางออนไลน์ปัจจุบันนั้นไม่เพียงพออีกต่อไปแล้ว
โดยเฉพาะในบางพื้นที่การเดินทางไปยังร้านหนังสือที่กระจุกตัวอยู่แต่ในเมือง และมีมากมายตั้งแต่ร้านหนังสือขนาดใหญ่ไปจนถึงร้านหนังสืออิสระ และร้านหนังสือมือสองก็ไม่ใช่เรื่องที่ทำได้ง่าย แต่ยังโชคดีที่ยังมีโลกอินเทอร์เน็ตที่ทำให้เราสามารถซื้อหนังสือได้ทุกที่ แต่ในมุมมองของผู้ที่รักหนังสือแล้ว นับเป็นเรื่องที่น่าเศร้าที่เราไม่สามารถจะมีความสุขไปกับการหยิบจับหนังสือ รวมทั้งการเลือกสรรหนังสือเล่มนั้นๆ ด้วยตนเอง
.
Bookbus โปรเจ็กต์ร้านหนังสือเคลื่อนที่ ได้เปิดทำการในงานอีเวนต์และโดยเฉพาะพื้นที่ที่ไม่มีร้านหนังสือ ซึ่งส่วนใหญ่อยู่ในเมืองอุเอดะ จังหวัดนากาโน่ เดิมทีได้ทำการเปิดหน้าเป็นร้านกาแฟตามพื้นที่ที่ไม่มีร้านหนังสือบนภูเขา และในตอนกลางคืน ก็จะมีกิจกรรมพูดคุยเกี่ยวกับหนังสือไปพร้อมๆ คนรักหนังสืออีกด้วย
โดยที่ผ่านมา Book Bus ได้ออกเดินทางไปยังพื้นที่ต่างๆ ในประเทศญี่ปุ่น เพื่อพา “หนังสือที่คุณไม่อยากทิ้ง” จำนวนหนึ่งไปยังโรงเรียนประถมและโรงเรียนอนุบาลในประเทศญี่ปุ่น ผ่านโครงการหนังสือคือของขวัญ! รวมทั้งผู้คนที่รอคอยสัมผัสเสน่ห์ของการอ่านอยู่ ดังนั้นสำหรับเมืองที่ร้านหนังสือหายไป Book Bus คันนี้จะทำหน้าที่ส่งต่อความสุขในการอ่านไปยังผู้คนเอง
เพจทางการของ Bookbus โดย Value Books Co., Ltd.
https://www.facebook.com/BOOKBUS.ValueBooks/
Bus Marche’ ยกห้างสรรพสินค้ามาไว้ในรถบัสประจำทางที่เมืองโอบิฮิโระ จังหวัดฮอกไกโด
รถบัสโดยสารประจำทางคันนี้ มีภาพทิวทัศน์ชนบท และฟาร์มโคนมในโทคาจิ ทางตะวันออกของเกาะฮอกไกโดประดับประดาอยู่ ทำให้พอจะนึกออกว่าข้างในรถมีอะไร Tokachi Bus หรือ “Marche Bus” คันนี้เป็นรถโดยสารประจำทางสายแรกในญี่ปุ่นที่ทำการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ประมาณ 300 รายการ มีตั้งแต่ผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร อาหาร ของใช้ในครัวเรือน และสินค้าไลฟ์สไตล์จากห้างสรรพสินค้า FUJIMARU ในเมือง Obihiro นั่นเองค่ะ
โครงการนี้ได้รับการสนับสนุนจากกระทรวงเศรษฐกิจ การค้า และอุตสาหกรรมของประเทศญี่ปุ่น ที่ตรวจสอบความเป็นไปได้ในการปรับปรุงคุณภาพชีวิตของผู้อยู่อาศัยรอบเส้นทางและกระจายรายได้ของ Tokachi Bus บริษัทที่ให้บริการรถบัสโดยสารประจำทางในภูมิภาคนี้ ซึ่งชาวเมือง และทางกระทรวงเห็นตรงกันว่าปัจจุบันในโทคาจิ กำลังมีอัตราส่วนประชากรสูงอายุเพิ่มขึ้น การเดินทางอาจจะไม่สะดวกนัก และในขณะเดียวกันการที่คนไม่ขับรถออกจากบ้านไปจับจ่ายซื้อของ ก็เป็นการจัดการสภาพการจราจรในเมืองไปในตัว
โดยเส้นทางเดินรถสำหรับ Marche Bus คันนี้คือ Ozora Danchi Line ซึ่งเชื่อมต่อสถานี JR Obihiro กับบริเวณชานเมือง โดยจะวิ่งสัปดาห์ละสองครั้ง และการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ถูกกำหนดไว้ 3 ครั้งต่อวัน โดยรถบัสจะหยุดที่สถานี JR Obihiro และ Ozora Housing Complex ประมาณสองชั่วโมงในแต่ละครั้ง ผู้ซื้อจะจ่ายเงินค่าสินค้าให้กับพนักงานขายบนรถบัส ไม่อนุญาตให้ซื้อของในขณะที่รถบัสกำลังเคลื่อนที่นะคะ
เป็นการคิดค้นออกแบบให้รถบัสโดยสารประจำทางของชาวเมือง สามารถมีพื้นที่ในการจำหน่ายสินค้า และยังมีพื้นที่บางส่วนสามารถใช้บริการได้อยู่อีกด้วย เป็นการให้ความสำคัญกับชาวเมืองที่แท้จริง เห็นเรื่องนี้แล้วก็สะท้อนใจมากๆ เลย
เว็บไซต์ทางการของ Tokachi Bus
http://www.tokachibus.jp
“รถบัสคันเก่า กับเรื่องเล่าบทใหม่ รถประจำทางปลดระวางในญี่ปุ่น ที่ยังคงออกเดินทางมอบความสุขให้กับผู้คนต่อไป”
ที่เราหยิบยกมาเสนอในคราวนี้ เป็นอีกเรื่องที่เรามองเห็นถึงความญี่ปุ๊นญี่ปุ่นตลอดการหาข้อมูล ความสุขมวลรวมขนาดเล็กที่มีจุดเริ่มต้นเป็นรถบัสโดยสารปะจำทางคันใหญ่ สามารถบอกอะไรเราได้หลายเรื่อง เช่น การมองหาคุณค่าของสิ่งที่มีอยู่ การเลือกจัดการ กับปริมาณของความสุข และความทุกข์ของคุณ รวมถึงวิธีคิดในมุมที่แตกต่างออกไป เรื่องราวเล็กๆ เหล่านี้ ล้วนเป็นอีกแง่มุมหนึ่ง และมันก็เป็นไปตามจุดประสงค์ที่เราพยายามนำเสนอให้ทุกๆ คนได้ทำความเข้าใจ เลือกใช้วิธีการปรับวิธีคิด และจัดการกับความสุขของตัวเอง
ผู้เขียนเข้าใจว่าไม่ใช่เรื่องง่ายเลยหากเมืองไทยจะนำสิ่งเหล่านี้มาปรับใช้จริงๆ ทั้งรถบัสโดยสารเก่าที่มาทำห้องซาวน่าได้ นำมาทำห้องสมุดหรือร้านขายหนังสือ รวมทั้งนำมาทำเป็นร้านค้าเคลื่อนที่ก็ตาม ถ้าทางภาครัฐ และชุมชนให้ความสำคัญ และเรามีชีวิตอยู่ด้วยความหวัง สิ่งเหล่านี้อาจจะเกิดขึ้นจริงในสักวันก็ได้
.
แต่ทว่าในวันที่ทุกคนต้องการเชยชมความสุขแบบเร่งด่วน รถบัสโดยสารประจำทางได้ทำการบรรทุกความสุขมาจอดที่หน้าบ้านของคุณแล้ว ถ้าไม่ยุ่งจนเกินไปนัก ก็ลองทยอยอ่านเรื่องเล่าบทนี้ แล้วเก็บเกี่ยวความสุขกับการเดินทางไปกับพวกเรานะคะ
